


Voorwoord
Voor het schrijven van deze inleiding heb ik de inleiding van het jaarverslag van 2020 er nog even bij gepakt. Ik schreef deze met in gedachten de hoop dat 2021 een beter jaar mocht zijn en dat COVID op zijn retour was en dat wij ons weer bezig konden houden met een min of meer gewone business. Niets is minder waar gebleken. Sterker nog, terugkijkend was 2021 misschien nog wel veel zwaarder. In tegenstelling tot 2020 hadden we nu ook nog eens te maken met een enorm hoog verzuim met als hoogtepunt (eerder dieptepunt) een verzuim van 27,8% (!) in de maand april. Minister de Jonge wilde dat wij verder gingen opschalen in bedden want COVID was op zijn zoveelste hoogtepunt. Hier zijn wij als Zorgbestuur voor gaan liggen. Het leverde enorm veel gedoe op in IC Nederland, maar uitkomst was duidelijk. In plaats van opschalen hebben we afgeschaald.
Er waren vele ontwrichtende maatregelen zoals lock-down, avond klok, QR-codes, maskerplicht en wat nog meer. De samenleving raakte enorm verdeeld. Wij moesten ineens rekening houden met bedreigingen en geweld. En in die storm bleef het team IC-Gelre vier overeind staan. Dat is een enorme geruststelling voor iedereen die van IC-Gelre afhankelijk is maar ook iets waar wij als Zorgbestuur heel erg trots op zijn. Wij kunnen het echt niet vaak genoeg zeggen maar #team IC-Gelre is voor ons de allerbeste. Natuurlijk zijn wij in onze dagelijkse bedrijfsvoering afhankelijk van vele anderen zowel binnen als buiten het ziekenhuis maar dit zonnetje is echt bedoeld voor iedereen die deel uitmaakt van #team IC-Gelre.
Voor ligt het jaarverslag 2021. Zoals u hierboven leest een meer dan bewogen jaar. Wij wensen u veel leesplezier.
Zorgbestuur en management IC-Gelre,

Anke Kröner
intensivist, medisch manager
Erwin de Kovel
bedrijfskundig manager
Albert-Jan Katerberg
afdelingsmanager IC

In het kort
216
nieuwe IC opnamen in Zutphen waarvan
65 Covid patiënten

Nadere typering
Gelre Ziekenhuizen is lid van de samenwerkende topklinische ziekenhuizen (STZ), een teken van het grote aantal opleidingen dat er genoten kan worden, als ook van de ambitie van het ziekenhuis en de medische staf.
Gelre ziekenhuizen biedt als algemeen ziekenhuis medisch specialistische zorg en de daaraan gerelateerde verpleging en verzorging. Gelre ziekenhuizen kent twee ziekenhuislocaties, drie buitenpoliklinieken en een diagnostisch centrum:
- locatie Gelre Apeldoorn en de locatie Gelre Zutphen
- poliklinieken te Lochem, Epe en Dieren
- diagnostisch centrum bij de vroegere locatie Juliana te Apeldoorn

De intensive care afdelingen in de regio Midden-Oost Nederland werken intensief samen. In netwerkverband wordt kennis en expertise gebundeld en uitgewisseld tussen de ziekenhuizen. De samenwerking moet ervoor zorgen dat de behandeling van patiënten zoveel mogelijk plaatsvindt op een IC-afdeling van het vereiste niveau. Ook streven de ziekenhuizen ernaar beter gebruik te maken van de beschikbare capaciteit op de IC-afdelingen.
De afdeling Intensive Care (IC) in Gelre Apeldoorn is gevestigd op de tweede bouwlaag en in Gelre Zutphen op de derde bouwlaag. In Zutphen is de IC gesitueerd op dezelfde afdeling als de CCU, hierdoor ontstaat automatisch een hechte samenwerking. Het ziekenhuis verleent diensten aan een grotere regio, met name in de gemeenten Apeldoorn en Zutphen.

2. Werklast
De werklast wordt nog dagelijks gemeten met het gevalideerde Therapeutic Intervention Scorings System-28 (TISS-28).
Deze zorgvraag dient in balans te blijven met het aantal beschikbare IC-verpleegkundigen op de IC. De TISS 28 score blijkt echter in recent onderzoek, vanwege alle veranderingen in de IC-zorg de laatste jaren, slechts ongeveer 45% van de werklast van verpleegkundigen te verklaren. De laatste 5 jaar is deze score niet herrijkt, dus ook niet voor de covid patiënten. Gelre ziekenhuizen gaat vanaf medio 2023 met de Nurse Activity Score werken. De Nursing Activiities Score (NAS) schat de verpleegbelasting op basis van kenmerken van de huidige patiënten en het gebruik van middelen op de intensive care.
In de 2020 en 2021, met name die van Zutphen, wordt er in pieken een hogere werklast ervaren.
Het hoge ziekteverzuim zorgde er voor dat verpleegkundigen veel extra diensten draaiden waardoor men extra werd belast.
De aandacht voor de werklast tijdens de Covid golven in 2021 bestond uit:
- inzetten van buddy’s
- inzet van zorgassistentes
- aanwezigheid en bereikbaarheid van psychosociaal team

3. Ziekteverzuim
Het ziekteverzuim bedroeg in 2021 gemiddeld 11,5%. Dat is een forse toename ten opzichte van 2020. Een aantal weken is het verzuim onder de verpleegkundigen zelfs boven den 20% geweest. Dit is bij de gemiddelden niet te zien. Het hoge verzuim heeft alles te maken met COVID19 met als gevolg de mentale en fysieke belasting van het personeel.
Ziekteverzuim Intensive Care medewerkers 2013 – 2021
2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | 2020 | 2021 | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Ziekteverzuim (%) | 4,6 | 4,5 | 5,3 | 4,5 | 4,5 | 6,36 | 6,94 | 6,68 | 11,5 |
Ontwikkeling verzuim per kwartaal

Ontwikkeling verzuim per maand

Verzuim % per duurklasse per kwartaal

Meldingsfrequentie per kwartaal


7. Wetenschappelijk onderzoek
Werkgroepleden
Peter Spronk, Marnix Kuindersma, Marleen Flim, Ingrid van Iperen, Marjolein Jansen
Onderzoek op onze IC uitgevoerd in 2021
- Rephagia: Toepasbaar maken van het Rephagia systeem voor evaluatie van slikstoornissen op de IC
- IOPI: Valideren van een systeem om de tongkracht te meten bij IC patiënten
- Dorst op de intensive care unit: Start met een scoping review van de prevalentie, de intensiteit, last, en de ervaringen met dorst bij patiënten op de intensive care
- Insluiten laatste patiënten in studie naar kwaliteit van leven en vervolgen tot en met 5 jaar tot nu toe (in samenwerking met IC poli, einde studie mei 2021)
- BREAD studie: Wat is de voedingsbehoefte in eerste IC dagen en hoeveel geven we nu eigenlijk? Evaluatie door middel van indirecte calorimetrie
- LAST-Meter; ontwikkeling en implementatie van een ‘nieuw’ instrument voor de evaluatie van Last bij patiënten op de post-IC poli. Na de implementatie in meerdere ziekenhuizen zal een retrospectieve evaluatie van dit instrument plaats vinden
- TRISTARDS studie: Een internationale studie naar het effect van trombolytica (rtPA) op COVID-19 geassocieerde ARDS
- Thiamine en delier; Onderzoek naar het effect van thiamine op delier. Deze standaardbehandeling is geïmplementeerd in 2017. Het effect op delier zal werd vergeleken met historische data. Dit zal is samenwerking met andere (internationale) ziekenhuizen gedaan waar deze therapie ook is toegepast
- SICQ ? sickness insight in coping questionnaire
- DICE; internationale survey naar slikken
- Delirium en MCS uit HRQOL: Relatie van delirium met langdurige geestelijke gezondheids-gerelateerde kwaliteit van leven voor en na opname op de IC.
- Bedfiets studie; Effect van visuele stimulatie op motivatie om te fietsen.

Expertise Centrum voor Intensive Care Revalidatie Apeldoorn (ExpIRA)
De werkgroep wetenschappelijk onderzoek IC (onderdeel van Expertise Centrum voor Intensive Care Revalidatie Apeldoorn (ExpIRA) heeft in 2019 diverse onderzoeksactiviteiten uitgevoerd. Het doel van deze onderzoeksprojecten was om de kwaliteit van de zorg op de IC te bevorderen, door o.a. het toepassen van technieken en behandelingen te evalueren. De resultaten van het onderzoek werden gepresenteerd in Nederland en daarbuiten.
Actieve studies uit 2021 die duidelijk gelinkt zijn aan ExpIRA zijn bijvoorbeeld de LAST-meter, het meten van tongkracht en de studies gericht op revalidatie tijdens IC opname
Highlights
José Hofhuis
In mei stopte José met haar reguliere werkzaamheden voor de IC en in december was haar officiële pensioendatum. José werkt vanuit huis nog op projectbasis aan een aantal studies.
Nieuwe collega
In augustus is Ingrid van Iperen gestart als epidemioloog binnen onze IC. Ingrid heeft een achtergrond als fysiotherapeut, wat goed aansluit bij de focus van ExpIRA.
Faciliterende functie
Vanuit de kerngroep research werd ondersteuning geboden aan diverse projecten binnen de IC. Hierbij valt te denken aan wetenschappelijk onderzoek door ANIOS of CAT’s van IC-cursisten
Vertegenwoordiging IC in de Wetenschappelijke Adviesraad (WAR)
De WAR van is een strategische partner bij het neerzetten van wetenschappelijk onderzoek binnen Gelre en beoordeelt ook interne subsidie-aanvragen. Marleen is in 2021 gevraag om lid van de WAR te worden, zij is hierbinnen ook lid van de werkgroep ‘verpleegkundig en paramedisch onderzoek en EBP’. Peter is ook lid van de WAR en heeft zitting in de werkgroep ‘interne en externe wetenschapscummunicatie’ en ‘fondsenwerving voor wetenschap en innovatie’.
Overzicht wetenschappelijk onderzoek: publicaties in 2021
Flim M, Hofhuis J, Spronk P, Jaarsma T.
Measuring thirst distress of patients in the intensive care unit.
Nurs Crit Care. 2021 Oct 6.
Kuindersma M, Spronk PE.
“L’histoire se répète”, one size does not fit all.
Intensive Care Med. 2021 Oct;47(10):1169-1170.
Hofhuis JGM, Schrijvers AJP, Schermer T, Spronk PE
Health-related quality of life in ICU survivors-10 years later.
Sci Rep. 2021 Jul 26;11(1):15189.
Warnar C, Faber E, Katinakis PA, Schermer T, Spronk PE
J Clin Monit Comput. 2021 May 15
Kuindersma M, Diaz RR, Spronk PE
Crit Care. 2021 May 25;25(1):178
Ros MM, van der Zaag-Loonen HJ, Hofhuis JGM, Spronk PE
Crit Care Explor. 2021 Jan 11;3(1)
Stilma W, Åkerman E, Artigas A, Bentley A, Bos LD, Bosman TJC, de Bruin H, Brummaier T, Buiteman-Kruizinga LA, Carcò F, Chesney G, Chu C, Dark P, Dondorp AM, Gijsbers HJH, Gilder ME, Grieco DL, Inglis R, Laffey JG, Landoni G, Lu W, Maduro LMN, McGready R, McNicholas B, de Mendoza D, Morales-Quinteros L, Nosten F, Papali A, Paternoster G, Paulus F, Pisani L, Prud’homme E, Ricard JD, Roca O, Sartini C, Scaravilli V, Schultz MJ, Sivakorn C, Spronk PE, Sztajnbok J, Trigui Y, Vollman KM, van der Woude MCE
Am J Trop Med Hyg. 2021 Mar 11;104(5):1676-1686
Geersing TH, Franssen EJF, Spronk PE, van Kan HJM, den Reijer M, van der Voort PHJ
J Antimicrob Chemother. 2021 Dec 24;77(1):246-252
Bakker T, Abu-Hanna A, Dongelmans DA, Vermeijden WJ, Bosman RJ, de Lange DW, Klopotowska JE, de Keizer NF; SIMPLIFY study group, Hendriks S, Ten Cate J, Schutte PF, van Balen D, Duyvendak M, Karakus A, Sigtermans M, Kuck EM, Hunfeld NGM, van der Sijs H, de Feiter PW, Wils EJ, Spronk PE, van Kan HJM, van der Steen MS, Purmer IM, Bosma BE, Kieft H, van Marum RJ, de Jonge E, Beishuizen A, Movig K, Mulder F, Franssen EJF, van den Bergh WM, Bult W, Hoeksema M, Wesselink E
J Crit Care. 2021 Apr;62:124-130
Spronk PE
Don’t stand there, but deliver tailored ICU rehabilitation services.
Acta Anaesthesiol Scand. 2022 Mar;66(3):305-306
Boezeman EJ, Hofhuis JGM, Cox CE, de Vries RE, Spronk PE
SICQ Coping and the Health-Related Quality of Life and Recovery of Critically Ill ICU Patients: A Prospective Cohort Study.
Chest. 2022 Jan;161(1):130-139
Voordrachten op congressen in 2021
Als gevolg van de COVID-19 pandemie ging het merendeel van de congressen niet door in 2021. Wel werden vanuit onze IC twee voordrachten gegeven op virtuele internationale congressen
Peter Spronk: World dysphagia congress in Nagoya, Japan. Titel: “swallowing problems in the ICU, how to proceed to the next decade?”
Peter Spronk: Regionale Belgische meeting in Genk getiteld: “longterm effects after IVU survival, how to get a handle on the problems?”
Doelen voor 2022
- Voortzetten van de continuïteit van de organisatie en overlegstructuur van de werkgroep research.
- Verder uitbouwen van profilering expertisecentrum ExpIRA.
- Continuering onderzoek naar ervaringen en tevredenheid van patiënten en familieleden op de IC met analyse elke 3 maand.
- Opzetten van retrospectieve studie naar effect LMWH en anti-Xa spiegels
- Opzetten studie naar effect van anti-fungale middel bij abdominale perforaties.
- Optimalisatie van de training van de ademhalingsspieren met een adaptief interactief spel bij gehospitaliseerde patiënten.
- Doorgaan met het ontwikkelen van spellen bij IC-patiënten.
- Prevalentie, intensiteit en last van de dorst bij gehospitaliseerde patiënten.
- Het meten van ervaren mate van “Last” bij ICU patiënten vóór de IC opname (retrospectief) en 3 maand na ontslag; ontwikkeling van een vragenlijst